Oharrak:ez dago erabilgarri
Familia-harremanak:Gurasoak: Juan José Salaverría Aguirre eta Josefa Inchaurrandieta Isasa / Anai-arrebak: Bibiana, Gregoria, Juan José, Teodora, Cenón eta Venancio / 2 seme-alaben aita: Elías eta Igone
1897an, Elias Salaberria eliz mutila zen Lezoko Santo Kristoren santutegian. Santutegiaren buruan Eusebio Pildain apaiza zegoen. Elias gazteak margotzeko eta bere eskuetan erortzen zen guztia argitzeko gaitasun handia zuen: irudiak, Jaizkibelgo mendi-hegaleko paisaiak eta txokoak. Apaiza Cubaseko markesaren lagun handia zen, Almudenako hilerria eta beste obra ospetsu batzuk egin zituen arkitektoarena. Markesak Donostian ematen zituen bere uda-denboraldiak eta maiz joaten zen Lezoko Santo Cristo bisitatzera. Egun batean, apaizak bere eliz mutilaz hitz egin zion eta laguntza eskatu ikasketak eskaini ahal izateko. Proba pare bat egin ondoren, markesak Elias Salaverriari lagunduko ziola erabaki zuten, marrazketa eta pintura ikas zitzan.
Marrazketa ikasten hasi zen Donostiako Arte eta Lanbide Eskolan. Bi urte geroago, Madrilera joan zen, eta Cubaseko markesa hil zenean, haren emazteak ez zuen margolari gaztea abandonatu, eta laguntzen jarraitu zion. Ganbara estu batean kokatu zen, eta Ferran maisuaren eskoletara joaten hasi zen. Handik gutxira, Luis Menendez Pidalekin ikasi zuen. Saldu zuen lehen lan garrantzitsuaren izenburua Timidez da. Lana estatubatuar batek eskuratu zuen, eta irabazi zuenarekin muga zeharkatzea erabaki zuen.
Parisen maisu frantsesekin ikasi zuen. Espainiara itzulita, erakusketa eta lehiaketetara aurkezten hasi zen, sari ugari eta kritikaren eta publikoaren arrakasta handia lortuz. 1934an Pintura, Eskultura eta Grabatuko Goi Eskolako irakasle izendatu zuten, eta 1944an Madrilgo San Fernandoko Arte Ederren Akademian sartu zen. Urte hartan erregimen frankistaren errepresioa jasan zuen, Erantzukizun Politikoen Auzitegi Nazionalaren espediente batekin, eta, ondoren, indultatu egin zuten.
Horren aurretik erbestearen urraketa jasan zuen ere, altxamenduaren hasieran Madrilera joan baitzen ihesi, eta ondoren Bartzelonara, Adrián bere lehengusuaren etxera. Bertan, honen alabari, Águedari, kuadro bat egin omen zion. Bartzelonatik Valentziara alde egin zuen, eta Valentziatik Italiara, eta, azkenik, Italiatik Alemaniara. Bidaia guztiak itsasoz egin omen zituen, dirua oinetakoen eskuilan ezkutaturik zeramala.
Alemanian zegoela, Euskal Herrian gerra puri-purian zegoen eta gaizki aurkitzen hasi zen. Bere lagun Gregorio Marañoni deitu zion eta ordurako alemanak jada Parisen zirenez, honek esan omen zion Espainiara joan zitekeela. Eta Espainiara sartu bezain laster, atxilotu eta zezen plaza batean preso sartu zuten. Francoren gobernuko ministroa zen Joaquín Ruiz Jimenezi esker lortu zuen handik ateratzea.
Ordurako ikusmena galtzen ari zenez, Estatu Batuetara joan eta Barraquer doktoreak ebakuntza egin ondoren itzuli zen. Oso pozik zegoen. Ondoren margotuko zituen: Franco (2 aldiz), Carmen Polo (2 aldiz), Gral. Varela, Gral Mola, Marqués de Comillas, Elkanoren etorrera (bigarren hau Itsas Museorako). Buenos Airesen arrakasta handia izan zuen 1948an bere koadroen erakusketa batean, eta 1949an erretratuak aurkeztu zituen Montevideon.
Azkenik, istripu larri baten ondorioz, 1952ko uztailaren 14an hil zen, San Fernando Handia elizako sabaiko pinturak zaharberritzen bakarka lanean ari zela. Antza denez, egun batzuk geroago aurkitu zuten, istripu baten biktima. Lehentxeago, bere azken erakusketa egin zuen Madrilgo Kristalezko Jauregian.
Delitua | Data | Tokia | Prozesamendua | Igorlea | Kondena | Epaiaren data | Kondena kommutatua | Kommutazio data | Oharrak |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ez dago erabilgarri | Auzia | Erantzukizun Politikoko Auzitegia | Indultua | 1944-xx-xx | |||||
Webgune honen edukiak zuzendu edo gehitu nahi badituzu gurekin harremanetan jar zaitezke. Proiektu hau zure laguntza gabe ezinezkoa izango litzateke.
Harremana